Η στολή
Ένα από τα αγαπημένα μου λογοτεχνικά έργα είναι οι Υπνοβάτες του Hermann Broch. Στον πρώτο τόμο της τριλογίας, που ονομάζεται «1888 Πάσενοφ ή ο Ρομαντισμός», πρωταγωνιστής είναι ένας αξιωματικός του πρωσικού στρατού που πιστεύει με πάθος στις παραδοσιακές αξίες. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ψυχολογίας του, που η πένα του Μπροχ κάνει ώρες-ώρες να μοιάζει διαστροφικό, είναι η εξάρτηση που ο Πάσενοφ έχει από τη στολή του: Δεν την αποχωρίζεται ποτέ, αυτή τον εμψυχώνει, αυτή τον θωρακίζει από τους λογής-λογής κινδύνους παρεκτροπής, αυτή του δίνει ταυτότητα ύπαρξης. Όταν κάτι πάει στραβά ο Πάσενοφ ισιώνει την πλάτη και στηρίζει το λαιμό του στο αυστηρό κολλάρο της στολής του, και οι απειλές τριγύρω του εξασθενίζουν...
Ζω στην Ελλάδα του 2007 και βλέπω –από τηλεοράσεως- την Πελοπόννησο να καίγεται απ’άκρου εις άκρον. Τον μεγάλο αγώνα κατά των πυρκαγιών, έχει αναλάβει πρωτίστως –ως αιχμή του δόρατος- το πυροσβεστικό μας σώμα. Κι όμως, στις εικόνες που βλέπω από την τηλεόραση και τις εφημερίδες, δεν υπάρχει καμία στην οποία να διακρίνεται ένας πυροσβέστης ντυμένος στη στολή "εκστρατείας" του, ένας τυπικός, επαγγελματίας πυροσβέστης, ένας πυροσβέστης-Πάσενοφ που να διαδηλώνει την αξία της αποστολής του διαμέσου της στολής του…
Δεν εννοώ ότι οι πυροσβέστες μας δεν εργάζονται με ζήλο και αυταπάρνηση ή δεν θυσιάζονται τούτες τις μέρες στο βωμό του καθήκοντος. Είναι όμως βέβαιο, ότι για να μην βλέπουμε κανέναν πυροσβέστη με στολή (αλλά όλους με κάτι μπλε φανελάκια και καπελάκια γραφείου) κάτι δεν πάει καλά: Φοβάμαι ότι στην πλειονότητά τους οι πυροσβέστες μας είναι ανεκπαίδευτοι, κακώς εξοπλισμένοι και θυσιάζονται άδικα σε έναν άνισο αγώνα. Αν πάλι στολές υπάρχουν, αλλά δεν τις φοράνε γιατί κανείς δεν τους το επιβάλλει, τότε υπάρχει διπλό πρόβλημα. Φαίνεται γενικώς ότι το Κράτος μας δεν φρόντισε μέχρι σήμερα για τίποτε (ή για κάτι) εκ των δύο ακολούθων: να δοθεί στο πυροσβεστικό σώμα ο κατάλληλος και αναγκαίος εξοπλισμός ώστε να κάνει καλά τη δουλειά του αλλά και να διαμορφωθεί στο σώμα αυτό μια επαγγελματική συνείδηση και να επιβληθεί μια εμφάνιση τέτοια, που να πείθει ως άξια εμπιστοσύνης τον απλό πολίτη. Πώς να οργανώσεις τον πανικόβλητο κόσμο που τρέχει να σωθεί στα σοκάκια των χωριών, αν δεν εμφανιστείς πρώτα πρώτα αξιόπιστος, με τη στολή σου, δίνοντας κατευθύνσεις για αποτελεσματική διάσωση και πυρόσβεση;
Ζω στην Ελλάδα του 2007 και βλέπω –από τηλεοράσεως- την Πελοπόννησο να καίγεται απ’άκρου εις άκρον. Τον μεγάλο αγώνα κατά των πυρκαγιών, έχει αναλάβει πρωτίστως –ως αιχμή του δόρατος- το πυροσβεστικό μας σώμα. Κι όμως, στις εικόνες που βλέπω από την τηλεόραση και τις εφημερίδες, δεν υπάρχει καμία στην οποία να διακρίνεται ένας πυροσβέστης ντυμένος στη στολή "εκστρατείας" του, ένας τυπικός, επαγγελματίας πυροσβέστης, ένας πυροσβέστης-Πάσενοφ που να διαδηλώνει την αξία της αποστολής του διαμέσου της στολής του…
Δεν εννοώ ότι οι πυροσβέστες μας δεν εργάζονται με ζήλο και αυταπάρνηση ή δεν θυσιάζονται τούτες τις μέρες στο βωμό του καθήκοντος. Είναι όμως βέβαιο, ότι για να μην βλέπουμε κανέναν πυροσβέστη με στολή (αλλά όλους με κάτι μπλε φανελάκια και καπελάκια γραφείου) κάτι δεν πάει καλά: Φοβάμαι ότι στην πλειονότητά τους οι πυροσβέστες μας είναι ανεκπαίδευτοι, κακώς εξοπλισμένοι και θυσιάζονται άδικα σε έναν άνισο αγώνα. Αν πάλι στολές υπάρχουν, αλλά δεν τις φοράνε γιατί κανείς δεν τους το επιβάλλει, τότε υπάρχει διπλό πρόβλημα. Φαίνεται γενικώς ότι το Κράτος μας δεν φρόντισε μέχρι σήμερα για τίποτε (ή για κάτι) εκ των δύο ακολούθων: να δοθεί στο πυροσβεστικό σώμα ο κατάλληλος και αναγκαίος εξοπλισμός ώστε να κάνει καλά τη δουλειά του αλλά και να διαμορφωθεί στο σώμα αυτό μια επαγγελματική συνείδηση και να επιβληθεί μια εμφάνιση τέτοια, που να πείθει ως άξια εμπιστοσύνης τον απλό πολίτη. Πώς να οργανώσεις τον πανικόβλητο κόσμο που τρέχει να σωθεί στα σοκάκια των χωριών, αν δεν εμφανιστείς πρώτα πρώτα αξιόπιστος, με τη στολή σου, δίνοντας κατευθύνσεις για αποτελεσματική διάσωση και πυρόσβεση;
Θα μου πείτε «οι στολές μας μάραναν, εδώ καιγόμαστε»…Φοβάμαι ότι και γι’ αυτό –ανάμεσα σε άλλα- καιγόμαστε σήμερα. Γιατί "δεν μας μάραναν" οι στολές, γιατί δεν δώσαμε τη δέουσα προσοχή και σημασία στην αξία τους, ή καλύτερα στην αξία που ενσαρκώνει η κάθε στολή. Η Πολιτεία μας δεν φρόντισε να εμφυσήσει «αξίες» στο πυροσβεστικό σώμα (και να τις εκφράσει με επαρκή υλικό εξοπλισμό) και έτσι το πυροσβεστικό μας σώμα σήμερα πάσχει. Μήπως όμως αυτό δεν συμβαίνει και με τόσα άλλα σώματα και τόσες άλλες υπηρεσίες στην Ελλάδα, στις οποίες λείπουν οι αξίες ως βάση λειτουργίας, και τη θέση τους έχουν πάρει χίλιες μύριες απαξίες;
Για να γυρίσω στον αγαπημένο μου Μπροχ: Μετά τον Πάσενοφ, έρχεται εκεί ο Ες και η αναρχία –στην Ελλάδα του 2007 ωστόσο, ήρθαν οι φωτι-Ες και το χάος. Είναι δε βέβαιο ότι δεν χρειάστηκαν για να έρθουν την ύπαρξη πυροσβεστών-Πάσενοφ. Έχει καμιά σημασία άραγε, η μικρή αυτή διαφορά; Κατά τη γνώμη μου έχει. Μια κατάρρευση αξιών που χωρεί όταν αξίες υπήρχαν, συνοδεύεται από την ελπίδα μιας νέας τάξης πραγμάτων, από την ελπίδα μιας νέας, καλύτερης αξιολογικής πραγματικότητας. Μια διαρκής κατάρρευση όμως, που δεν έχει να κάνει καθόλου με αξίες οδηγεί απλώς στον πάτο. Στη δική μας περίπτωση, στον πάτο της Ευρώπης.
Για να γυρίσω στον αγαπημένο μου Μπροχ: Μετά τον Πάσενοφ, έρχεται εκεί ο Ες και η αναρχία –στην Ελλάδα του 2007 ωστόσο, ήρθαν οι φωτι-Ες και το χάος. Είναι δε βέβαιο ότι δεν χρειάστηκαν για να έρθουν την ύπαρξη πυροσβεστών-Πάσενοφ. Έχει καμιά σημασία άραγε, η μικρή αυτή διαφορά; Κατά τη γνώμη μου έχει. Μια κατάρρευση αξιών που χωρεί όταν αξίες υπήρχαν, συνοδεύεται από την ελπίδα μιας νέας τάξης πραγμάτων, από την ελπίδα μιας νέας, καλύτερης αξιολογικής πραγματικότητας. Μια διαρκής κατάρρευση όμως, που δεν έχει να κάνει καθόλου με αξίες οδηγεί απλώς στον πάτο. Στη δική μας περίπτωση, στον πάτο της Ευρώπης.
4 Comments:
Συνιστολόγε Κ., συμφωνώ απολύτως με την ουσία των γραφομένων σου, αν και στην προκειμένη περίπτωση νομίζω ότι αδικείς το Σώμα: στην κατάσβεση δεν πάει κανείς με οχτάρα στολή, αλλά με στολή εργασίας και αυτήν έφεραν, απολύτως προβλεπόμενα αν δεν κάνω λάθος, οι πυροσβέστες που είδες. Όσο για την ουσία του άρθρου σου επαναλαμβάνω την συμφωνία μου: ίσως είναι παλιομοδίτικο, αλλά ποτέ μου δεν πρόκειται να σεβαστώ ή να θεωρήσω ότι κάνει καλά την δουλειά του π.χ. αστυφύλακας που φοράει τρέντικα γυαλιά ηλίου και καπνίζει μιλώντας στο κινητό του. Καμιά φορά διεκδικούν και οι τύποι τον χώρο τους...
Αγαπητοί συνιστολόγοι, μη λησμονείτε όμως πως η στολή του Πασένοφ διόλου δεν τον βοήθησε στον αγώνα του για ηθική τάξη. Ίσως μάλιστα να ήταν και αυτή ακριβώς η εμμονή που οδήγησε από τον ρομαντισμό στην αναρχία του Ες. Ο Μπροχ το επεσήμανε αυτό περιγράφοντας έναν αξιολύπητο ένστολο Πασένοφ, έρμαιο των παθών του και παρουσιάζοντας την τελική λύση υπέρ του πραγματισμού του Χούγκενάου.
Οι αξίες ενός σώματος φοβάμαι πως ελάχιστα κρίνονται από τον τύπο. Η στολή διόλου δεν βοήθησε τον τσαρικό στρατό στη λευκή αντεπανάσταση και ποτέ δε θα βοηθούσε έναν “ένστολο” χωρίς επιτελικά σχέδια ή πολεμοφόδια. Eκτός κι αν αναφερόμαστε στην πανοπλία του Δον Κιχώτε, οπότε αδιαφορούμε και για το αποτέλεσμα.
Ας επικεντρώσουμε λοιπόν την όποια κριτική μας στην εμφύσηση αξιών ως βάσης λειτουργίας όχι τόσο μέσω της εξάρτησης και του τύπου όσο μέσω της ουσιαστικής επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ένας πυροσβέστης που λαχανιάζει στο 100άρι μου είναι όχι άχρηστος, αλλά επικίνδυνος, ακόμα και εν πλήρη περιβολή.
"Μια διαρκής κατάρρευση όμως, που δεν έχει να κάνει καθόλου με αξίες οδηγεί απλώς στον πάτο. Στη δική μας περίπτωση, στον πάτο της Ευρώπης..."
Χμ, ας σκεφθούμε λίγο διαφορετικά για το εύρος των ατομικών και υπηρεσιακών δυνατοτήτων αντιμετώπισης τέτοιων καταστροφών ή ...εγκλημάτων.
http://rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov/firemaps/
MODIS Rapid Response System Global Fire Maps
Latest fire map available: 08/19/07 - 08/28/07 (2007231-2007240)
Πατήστε τον ανωτέρω σύνδεσμο.
Θα διαπιστώσετε ότι ακόμη και σε σχετικά υγρές περιοχές του πλανήτη οι πυρκαγιές είναι συνεχείς. Στην Μεσόγειο (Ελλάδα, Ιταλία, Δαλματία) και πιθανόν αλλού υπήρξαν αποδείξεις εμπρησμών δίχως να μπορεί να εξακριβωθεί το ακριβές μέγεθός τους. Αποτέλεσμα δε αυτών δεν είναι μόνον η καταστροφή οικοσυστημάτων, αλλά και η ισοπέδωση εδαφών, υποδομών και η υπονόμευση τοπικών και εθνικών οικονομιών.
Προσωπική εκτίμηση: η άσκηση διακρατικών πιέσεων και οριζόντιας κυριαρχίας δεν ενεργοποιείται μόνον μέσα από ορατές και ευδιάκριτες επιβουλές εδαφικής ακεραιότητας ή από απρόκλητες ωμές επεμβάσεις στα πολιτικοικονομικά συστήματα των κρατών.
Υ.Γ.: χθες είχαμε 6-7 μποφόρ μετά από δύο ημέρες του 3ου καλοκαιρινού καύσωνα 40 βαθμών, αλλά, αν και δεν έβρεξε στα 4/5 της χώρας, σχεδόν καμία πυρκαγιά δεν εκδηλώθηκε...!!!Περί φυσικών φαινομένων και ξηρασίας ως αιτιών πρόκλησης πυρκαγιών ο λόγος ...
JKR για τον Θανάση: Δημήτρης Ρ.
Ευχαριστώ για τη συμμετοχή των σχολιαστών, θα κάνω κάποιες παρατηρήσεις κλείνοντας από την πλευρά μου το θέμα.
Εκείνο που εννόησα ως αναγκαιότητα της στολής είναι ακριβώς αυτό που εννόησε ο Αθανάσιος: Ούτε εγώ θα αποδεχθώ ποτέ ως σοβαρό και αξιόπιστο αστυνομικό εκείνον που φέρει τρέντικο γυαλί ηλίου και μιλάει στο κινητό εν ώρα καθήκοντος. Ότι ένας τέτοιος άνθρωπος είναι αδύνατον να έχει αντιληφθεί τη σοβαρότητα του ρόλου του και να ανταποκρίνεται σ’ αυτόν με επάρκεια, μου φαίνεται αυτονόητο. Θα με ρωτούσε εδώ ο Emmanouil: Τι θα έλεγες αν αυτός ο τύπος τρέχει κατοστάρι, πηδάει φράχτες και πιάνει τους ληστές; Θα τον ρωτούσα με τη σειρά μου: Πόσες πιθανότητες υπάρχουν, ένας άνθρωπος που φοράει trendy γυαλί ηλίου και καπνίζει αρειμανίως εν υπηρεσία, να μπαίνει στον παραπάνω κόπο; Δεν πρόκειται εδώ για καμιά petitio principii εκ μέρους μου. Πρόκειται απλώς για την παραδοχή ότι κάποτε ο τύπος αποτελεί ένδειξη ουσίας…
Εκείνο, τώρα, που άντλησα από τον Μπροχ είναι η κατάρρευση αξιών (θέλοντας να υπαινιχθώ την έλλειψη αξιών στη σύγχρονη ελληνική δημόσια διοίκηση και τα σώματά της). Δεν διαφωνώ ότι ο ρομαντισμός του Πάσενοφ μπορεί και να οδήγησε στην αναρχία του Ες. Το θέμα είναι ότι εμείς οδηγηθήκαμε στις φωτιές όχι λόγω υπερβάλλοντος ρομαντισμού, αλλά ίσως λόγω υπερβάλλοντος κομματικού πραγματισμού: «Πώς θα στελεχώσω όλα τα σώματα με «δικούς» μου ανθρώπους, ακόμη και αν είναι ανίκανοι ή μετρίως ικανοί, ώστε να τους ελέγχω;». Αυτό σκέφθηκαν μέχρι σήμερα οι κυβερνώντες Χουγκενάου της χώρας (όχι μόνο η ΝΔ αλλά και το ΠαΣοΚ). Δεν θα τους ζητούσα βέβαια, να σκεφθούν ρομαντικά. Αλλά να σκεφθούν πραγματιστικά προς μιαν άλλη, μη-κομματική κατεύθυνση…
Κατά τα άλλα, το εν μέρει μεταφορικό νόημα της απαίτησής μου για «στολή» εκφράζεται και μέσα από ένα νοητικό πείραμα που σας προσκαλώ να κάνετε: Φέρτε στο μυαλό σας υπαλλήλους σωμάτων που είδατε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να εργάζονται, και συγκρίνετέ τους με αντίστοιχους που είδατε στην Ελλάδα. Μήπως διαπιστώνετε μια κάποια διαφορά ως προς την εντύπωση σοβαρότητας και αξιοπιστίας που σας προκαλούν; Μήπως δεν υπάρχει, παρά μόνο στην Ελλάδα, ο αστυνομικός που παίζει με το μπεγλέρι του σαν Τούρκος πασάς, εν ώρα υπηρεσίας; Σας ενοχλεί αυτό, ακόμη και αν ο συγκεκριμένος μπεγλεράκιας είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός στη σύλληψη ληστών; Εμένα με ενοχλεί.
Και περνώ στο σχόλιο του ανωνύμου: Δεν διαφωνώ ότι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών αυτή τη φορά ήταν εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Το κράτος όμως πρέπει να είναι εδώ και για τις δύσκολες υποθέσεις και να κάνει το καλύτερο δυνατό. Αν κάνει κάτι μέτριο ή κάτι κακό, τότε απλώς το κράτος δεν είναι αποτελεσματικό και δεν βλέπω κανέναν λόγο να «τη χαρίσω» στους πολιτικούς, τους επιτελείς και τους πυροσβέστες του.
Υγ. Το αν πρόκειται για «ασύμμετρη απειλή» (δεν ξέρω αν ο anonymous-Δημήτρης υπονοεί κάτι τέτοιο) δεν θα το συζητήσω. Πρόκειται καταρχάς για υποψία ασύμμετρης απειλής ή για βεβαιότητα ασύμμετρης απειλής; Μια Κυβέρνηση πρέπει να ομιλεί με βεβαιότητα ή δικαιούται, άραγε, να εκφράζει και υποψίες; Δικαιούται άραγε να υποψιάζεται εσωτερικώς αλλά να βεβαιώνει εξωτερικώς ή να είναι εσωτερικώς βεβαία και εξωτερικώς καχύποπτη; Σε αυτά τα ερωτήματα δεν έχω πρόχειρη απάντηση.
Post a Comment
<< Home